حتما همه شما برای یک بار هم که شده با برنج آفتزده مواجه شدید و از خودتان یا دیگران پرسیدهاید چگونه شپشک برنج را از بین ببرید. شپشک برنج یا حشره برنج یا کرم ساقهخوار که نام علمی آن «سیتوفیلوس اوریزائه» (Sitophilus Oryzae) و نام انگلیسی آن Rice weevil است، آفتهای ریزی هستند که به بعضی از انواع غلات مثل برنج، گندم، جو و غیره حمله میکنند و این محصولات در واقع غذای آنها به حساب میآید. این حشرات برای سلامتی انسان تهدیدکننده نیستند و باعث بیماری و عفونت نمیشوند، ولی به برنج و سایر مواد غذایی آسیب میرسانند. در این مقاله با هم راههایی را مرور میکنیم تا بتوانیم از شر کرم برنج خلاص شویم و برنجهای آسیبدیدهمان را نجات دهیم.
آفت (شپشک) برنج چیست و چه شکلی است؟
اگر بعد از باز کردن کیسه برنج یا هنگام پاک کردن، با موجودات ریز سیاه یا قهوهای مواجه شدید، بدانید برنج شما گرفتار شپشک برنج یا حشره برنج شده است و باید به فکر چاره باشید و یاد بگیرید چگونه شپشک برنج را از بین ببرید، برنج شپشک زده را چکار کنید. نوزاد یا لارو این حشره شیریرنگ است و شاید سخت بتوانید آن را در میان دانههای برنج تشخیص دهید. بنابراین توصیه میشود حتما پیش از پخت برنج را به خوبی بشویید. شپشک برنج قدرت پرواز دارد و به سمت تاریکی پرواز میکند.
برنجهایی که مورد حمله شپشک برنج قرار میگیرند، سوراخهای ریزی در بدنهشان به وجود میآید. این حشرات حدودا ۳۰ روز زنده میمانند و روزی ۴ تخم میگذارند. بنابراین در صورت عدم رفع شپشک، خیلی زود کل برنج را فرا می گیرد و با یک حساب سرانگشتی میتوان متوجه شد هر حشره در طول زندگیاش میتواند حداکثر حدود ۲۰۰ تخم بگذارد. پس اگر روش از بین بردن آفت برنج را ندانید یا برنجها را به حال خود رها کنید، شپشها میتوانند تمام برنجهای شما را نابود کنند.
روشهای از بین بردن شپشک برنج
اگر برنج شما هم مورد حمله شپشکها قرار گرفته، با یکی از راههای زیر برای از بین بردن کرم برنج اقدام کنید. در واقع این روشها برای از بین بردن شپشک برنج در خانه است و راه کشتن کرم برنج در خانه را به شما آموزش میدهند.
راه های از بین بردن شپشک برنج در خانه
گونی برنج را عوض کنید
گونی برنج محلی است که شپشک برنج روی آن تخم میگذارد. پس برای قدم اول و برای اینکه بدانید چگونه شپشک برنج را از بین ببرید ، برنجها را از گونیها و کیسهها خارج کنید، با روشهایی که در ادامه میگوییم آفتهای برنج را از بین ببرید و سپس کیسه یا گونی برنجها را تعویض کنید.
پس هرگز در کنار این که به فکر “برای از بین بردن شپشک برنج چکار کنیم” این نکته را فراموش نکنید.
از قرص سیر یا قرص ضد بید استفاده کنید
یکی از روشهای کارآمد برای از بین بردن آفت برنج ، استفاده از داروی ضدحشره برنج است. قرص ضد بید یا قرص سیر (گیاهی) به عنوان یکی از موثرترین داروهای ضدحشره برنج شناخته می شود. استفاده از قرص ضد بید یا قرص سیر (گیاهی) است. این قرصها را میتوانید از عطاریها یا داروخانهها خریداری کنید و آنها را با توجه به دستوراتی که روی بستهبندی نوشته شده در کیسههای برنج بگذارید تا شپشکها و آفتها نابود شوند.
برنج را زیر نور خورشید قرار دهید
شپشکهای برنج از نور آفتاب متنفر هستند. پس یکی دیگر از راههای خلاص شدن از شر شپشکهای برنج، قرار دادن آنها زیر نور خورشید است. البته باید حواستان باشد برنج را به مدت طولانی زیر آفتاب قرار ندهید، چون باعث خورد شدن دانههای برنج میشود. برنج آفتزده را روی یک پارچه تمیز پهن کنید، هر چند ساعت یک بار به آنها سر بزنید و مطمئن شوید تمام شپشکها از بین رفتند و بعد برنجها را به گونیهای تمیز و جدید انتقال دهید.
از گوگرد یا جعبه کبریت استفاده کنید
گوگرد باعث نابودی حشرات و به خصوص شپشهای برنج میشود. این حشرات از گوگرد متنفر هستند و همین مسئله آنها را فراری میدهد. پس اگر میخواهید بدانید چگونه شپشک برنج را از بین ببرید، یک جعبه کبریت یا کمی گوگرد در کیسه برنج قرار دهید.
از میخک استفاده کنید
یکی دیگر از روش های رفع شپشک در خانه استفاده از میخک است. میخک خشک که به عنوان یکی از ادویهها برای پخت غذا استفاده میشود و بوی مطبوعی هم دارد، یکی دیگر از راههای دفع شپشک برنج است. برای از بین بردن و دور کردن آفتها از برنج، کمی میخک را در کیسه یا گونی برنج قرار دهید تا شپشکها فراری شوند یا اگر برنجتان سالم است، از ورود و نزدیک شدن آنها به کیسه برنج جلوگیری شود.
از برگ بو استفاده کنید
یکی از بهترین و موثرترین راهها برای خلاص شدن از شر شپشکهای برنج، استفاده از برگ بو یا برگ چریش (نوعی گیاه معطر) است. بوی این گیاهان باعث دور شدن شپشکها از برنج میشود.
برنج را در فریزر قرار دهید
اگر میخواهید بدانید چگونه شپشک برنج را از بین ببرید و آن را از آفت و تخمهای آن پاکسازی کنید، برنج را در فریزر قرار دهید و چهار روز صبر کنید تا حشرات موجود در آن کشته شوند و سپس آنها را به بستهبندیهای جدید و سالم منتقل کنید.
از آب جوش استفاده کنید
از بین بردن شپشک برنج در خانه خیلی سخت نیست، چون معمولا مقدار خیلی زیاد برنج در خانهها نگهداری نمیشود و اگر یک یا دو گونی از برنج شما آفت زده، میتوانید برنجها را در آب جوش بریزید و کمی صبر کنید تا شپشکها و تخمهای آن کشته شوند و روی آب بیایند، سپس آنها را جدا کنید و برنج را مثل همیشه بشویید و بپزید.
از تلههای چسبناک استفاده کنید
انواع مختلفی از تلههای چسبناک در بازار وجود دارد که میتوانید از آنها برای نابود کردن شپشکهای برنج استفاده کنید. همانطور که در ابتدای مقاله هم گفتیم، آفتهای برنج عاشق محیط تاریک و مرطوب هستند و از نور فرار میکنند. پس میتوانید برنجها را در فضای باز پهن کنید تا آفتها از برنج جدا شوند. اگر میخواهید آفتها به فرش و قسمتهای دیگر خانه راه پیدا نکنند، میتوانید تلههای چسبناک بخرید، آنها را روی فرش و اطراف برنجها بچسبانید تا آفتها هنگام فرار به این نوارها بچسبند و بمیرند.
از سایر روشها استفاده کنید برای از بین بردن شپشک
استفاده از سنگ نمک، زنجبیل، سیر تازه یا خشک و زردچوبه در گونی برنج، از دیگر روشهای از بین بردن شپشک در برنج است. یکی از گزینههایی که استفاده از آن به شدت منع میشود، «قرص برنج» است. قرص برنج که نام شیمیایی آن فسفید آلومینیوم است و عدهای آن را به نام سم شپشک برنج میشناسند، ترکیبی سمی و کشنده است. این ماده قابلیت تصعید شدن دارد و میتواند در مدت کوتاهی شپشکهای برنج را از بین ببرد. اما این روش بسیار خطرناک است، چرا که ورود مقدار بسیار کمی از این ماده در برنج و مصرف آن توسط انسان، میتواند منجر به مسمومیت و حتی مرگ او شود. این روش را در آخر این لیست آوردیم تا بگوییم از تمام روشهای گفته شده کمارزشتر است و مصرف آن اصلا توصیه نمیشود. البته خوشبختانه طی سالهای اخیر فروش این قرص در تمام داروخانهها و مراکز فروش سم ممنوع شده است و کسی نمیتواند به راحتی آن را بخرد.
انواع شپشک
شپشک آفتی است که گریبان گیر مواد غذایی می شود و در اندازه های مختلفی وجود دارد. انواع شپشک موجود بسیار ریزی هستند که به رنگ های مختلف مشاهده شده است. اما معمولا روی ها لکه های کوچک وجود دارد. شپشک ها بسیار شبیه به هم هستند و در محصولات مختلف زندگی می کنند و کارشان خوردن غلات و برنج است. عمر این دسته از موجودات بسیار کم است. اما بعد از بالغ شدن می توانند خیلی سریع تولید مثل کنند و زیاد شود. طوری که خوردن غلات دیگر امکان پذیر نباشد. به همین خاطر، پیشنهاد می شود تا قبل از دیر شدن از راه حل شپشک برنج منزل استفاده کنید تا از شر این موجود خلاص شوید.
راههایی برای جلوگیری از کرم زدگی برنج
قبل از این که با دردسرهای شپشک و موجودات برنج مواجه نشودید، بهتر است راه های جلوگیری از شپش زدن برنج را امتحان کنید. برای اینکه برنج دچار آفت نشود و سالم بماند، راههایی برای پیشگیری وجود دارد که در ادامه درباره آنها صحبت میکنیم. البته نحوه نگهداری برنج ایرانی به طور کامل در یک مقاله بررسی شده و میتوانید برای مطالعه مقاله کامل به مطلب مورد نظر مراجعه کنید.
- برنج را در محلی نگهداری کنید که کاملا خشک و خنک باشد. چون شپشکها عاشق فضای مرطوب و گرم و تاریک هستند.
- برنج باید در فضایی قرار بگیرد که از دیوار و کف حدود ۲۰ سانتیمتر فاصله داشته باشد و هوا زیر برنجها جریان داشته باشد.
- از پالتهای پلاستیکی استفاده کنید و برنجها را روی آنها قرار دهید.
- گونیها را روی هم انبار نکنید، زیرا هوا جریان نخواهد داشت و فضای بین آنها هم گرم میشود و شپشکها میتوانند به راحتی رشد کنند.
- برنج را به مقدار زیاد در آشپزخانه و حمام که مرطوب است نگهداری نکنید.
- برنجها را در جایی نگهداری کنید که در ساعات مشخصی از روز به طور کامل از نور خورشید بهرهمند شوند، اما به طور مستقیم زیر نور خورشید قرار نگیرند. همچنین برنجها را در معرض مستقیم هوای سرد یا باد کولر قرار ندهید، چون هنگام پخت خرد میشوند.
- برنجهای کهنه بیشتر از برنجهای تازه مستعد جذب حشرات و شپشکها هستند. پس اگر میتوانید برنج تازه کشتشده بخرید یا برنجهای کهنه را با روش درست نگهداری کنید.
- اگر انبار برنج دارید و برنج را به صورت عمده خریداری میکنید، هر سال انبار را ضدعفونی و سمپاشی کنید و شستشو دهید. یک تا دو روز بعد از سمپاشی نباید برنجها را به انبار منتقل کنید.
- پیش از خرید مطمئن شوید برنج شپشک نداشته باشد. این نکته اولین راه برای جلوگیری از سوسک برنج یا همان شپشک است.
- ترجیحا برنج را در ظرفهای شیشهای و پلاستیکی نگهداری کنید. این ظرفها حتما باید در داشته باشند.
- فلفل قرمز خشک (فلفل چیلی تند) به راحتی آفتها را دفع میکند. میتوانید چند فلفل خشک را در گونی یا ظرف برنج قرار دهید.
حتما بخوانید : بهترین روش نگهداری برنج کهنه در خانه
مضرات شپشک برنج
یکی از باورهای غلط در میان مردم این است که فکر میکنند، با مشاهده حشره برنج در خانه، دیگر نمیتوانند از آن استفاده کنند و خوردن برنج شپشک زده باعث بیماری میشود. اگر بخواهیم خیالتان را راحت کنیم، باید بگوییم واقعا چنین ادعایی درست نیست. کرم یا سوسک برنج به طور مستقیم هیچ ضرر یا خطری برای انسانها دارند و نمیتواند ناقل هیچ نوع بیماری باشد. مضرات شپشک برنج بیشتر به آسیبی که به برنج و غلات میزند مربوط است. در واقع آسیب حشره برنج بیشتر مالی است تا جانی! در ادامه مضرات شپشک برنج را با هم مرور میکنیم.
- خرد شدن برنج. یکی از مهمترین آسیبهایی که گریبان برنج حشره زده را میگیرد، پودر شدن و خرد شدن دانههای برنج است. شپشک برنج خرطوم ریزی دارد که به وسیله آن بدنه دانه برنج را سوراخ میکنند و داخل برنج تخمگذاری میکنند. تخمها تبدیل به لارو میشوند و صدمه زدن به برنج از همین لحظه آغاز میشود. لاروها برای تغذیه از مغز برنج استفاده میکنند و وقتی به طور کامل رشد کردند، دیواره برنج را سوراخ میکنند و از آن خارج میشوند. در نتیجه اگر فکری به حال از بین بردن حشره برنج نکنید، بعد از مدتی تمام برنجهای شما به پودر تبدیل میشوند و دیگر قابل استفاده نیستند.
- از بین بردن ظاهر تمیز برنج. مضرات سوسک برنج فقط به خرد کردن و پوک کردن برنج برنمیگردد. یکی دیگر از این مشکلات، ظاهر زشتی است که شپشکها و کرمها به برنج میدهند. وجود این حشرات در برنج حس بدی به آدم میدهد. با شستشو میتوانید شپشکها را از بین ببرید، اما لاروهای کرم برنج چون داخل برنج هستند و به رنگ شیری هستند، قابل تشخیص نیستند و فکر کنید بعد از پخت یا حتی هنگام خوردن برنج، کرمهای کوچک را در ظرف غذایتان ببینید.
- حمله به غلات و حبوبات دیگر. کرم یا شته برنج فقط سراغ برنج نمیرود. اگر برنج یا غلات دیگر یا حبوبات را در انباری نگهداری کنید که حشره برنج در آن وجود داشته باشد، به راحتی میتواند تمام غلات و حبوبات دیگر را آلوده کند و به گندم و ماکارونی هم علاقه زیادی دارد. این حشرهها اگر به آشپزخانه راه پیدا کنند یا با مشکل پخش شدن شپشک برنج در خانه مواجه شوید، میتوانند به سایر مواد غذایی و دانههای غلات شما آسیب بزنند. بنابراین باید به فکر چاره باشید و راهی برای از بین بردن شپشک برنج پیدا کنید. اگر دچار این مشکل شدید و حبوبات شما هم درگیر حشره حبوبات یا کرم حبوبات شدند، در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
مبارزه با شپشک برنج هاشمی اعلاء
آیا می دانید برنج هاشمی اعلاء و برنج طارم هاشمی جز بهترین برنج های ایرانی هستند؟ پس هنگام مواجه با شپشک این گونه برنج ها چکار باید کرد؟ مخصوصا زمانی که قیمت برنج هاشمی اعلاء نسبت به دیگر برنج ها گران تر است. ساده ترین را برای شپشک نزدن برنج قرار دادن فلفل تند و خشک شده، برگ پوست گردو، نمک، زردچوبه و … داخل کیسه برنج است. با انجام یکی از این کارها به راحتی می توانید در خرید برنج هاشمی اعلاء هیچ گاه ضرر نکنید.
اگر هم دوست دارید از قیمت برنج طارمی هاشمی با خبر شوید به مراجعه به قسمت خرید برنج طارم هاشمی می توانید تمام اطلاعات را بدست آورید.
بیشتر بدانید : مضرات خوردن برنج خارجی و عوارض آن
شپشک حبوبات
اگر میخواهید گرفتار حشره حبوبات نشوید، هنگام خرید و بعد از آن باید به نکاتی توجه کنید. قبل از خرید به تاریخ تولید و انقضای محصولات مورد نظرتان توجه کنید، مطمئن شوید بستهبندی محصولات کاملا سالم است و راهی برای ورود حشرات به آن وجود نداشته است، حبوبات را به مقداری خریداری کنید که مدت زیادی در انبار یا آشپزخانه نمانند، توصیه میشود غلات و حبوبات را برای مصرف ۳ یا ۴ ماه خریداری کنید.
آفت یا حشره حبوبات انواع مختلفی دارند که در ادامه درباره آنها صحبت میکنیم.
کنهها اولین گروه حشرات سفید و کوچکی هستند که پاهای آنها بند بند است و در سبزیجات فریزری و محصولات کنسروی پیدا میشوند و از آنها تغذیه میکنند.
کرم ذرت یکی دیگر از حشره حبوبات است و همانطور که از اسمش پیداست به بخشهایی از گیاه ذرت مثل ساقه و نخهای ابریشمی داخل ذرت حمله میکنند.
مگس سرکه، مگس جالیزی، مگس بید و مگس قارچ روی میوهها، کشمش و آبمیوه زندگی میکنند.
کرمها یکی از چندشترین موجوداتی هستند که در کنسروها دیده میشوند.
کرم لوبیا هم در حبوبات دیده میشوند و بیشتر در لوبیای تازه و غلاف لوبیا دیده میشوند.
شپشک حبوبات و کرم حبوبات، یکی از رایجترین نوع آفت حبوبات است که باعث خورده شدن و پوک شدن دانههای حبوبات میشود و عملا دیگر قابل استفاده نیستند.
راههایی برای دفع شپشک حبوبات
در ادامه روشهایی را به شما میگوییم که میتوانید برای از بین بردن شپشک حبوبات در خانه از آنها استفاده کنید.
- حبوبات را در ظرفهای دربسته نگه دارید.
- زمانی که از ظروف بدون در استفاده میکنید، داخل آن چند میخک بگذارید.
- حبوبات را ۱۵ دقیقه در فر بگذارید یا آنها را در قابلمهای گذاشته و حرارت دهید.
- بین حبوبات نمک بپاشید.
- حبوبات را بشویید و آنها را ۴۸ ساعت زیر آفتاب قرار دهید.
- بعد از خرید حبوبات به مدت ۴ روز آن را در فریزر بگذارید.
- رطوبت و گرما را از حبوبات دور کنید.
امیدواریم تمام موارد مورد نیازتان را درباره شپشک برنج، راههای از بین بردن حشره برنج و راههای از بین بردن شپشک حبوبات را یاد گرفته باشید و دیگر خسارت مالی نبینید.
شپشک برنج از چه بدش میاید؟
یکی از مواردی که باعث دور شدن شپشک برنج می شود ریختن آب جوش بر روی برنج است. به طور کل از حرارت و آب داغ فراری می باشند و با شستن برنج با آب جوش از بین می روند. اگر مقداری از برنج را میخواهید در کابینت قرار دهید از چیلی خشک استفاده نمایید. فلفل چیلی خشک شده شپشک برنج را دفع کرده و روشی بی خطر و طبیعی میباشد. بوی بسیار تند این فلفل انواع حشرات از جمله شپشک برنج را از خود دور می کند. و در صورت نیاز به اثر گذاری بیشتر نیز، فلفل چیلی خشک شده را درون پارچهای نازک قرار داده و درون ظرف برنج بگذارید.
علاوه بر حرارت گرما، از نور و تابش آفتاب نیز تنفر داشته و فرار میکنند. بر روی مکانی تمیز برنج در مقابل نور آفتاب برنج ها را قرار دهید. راهکار بعدی استفاده از سبزی نعنا می باشد. شپشک برنج از نعنا نیز بدش میاید و متضاد هم می باشند. سرعت تولید مثل شپشک برنج بسیار زیاد میباشد. با قرار دادن سبزی نعنا درون گونی ها تا مقداری این سرعت کمتر خواهد شد.
از بین بردن بوی برنج شپشک زده
برنج خشک و بدون رطوبت بوی بدی نداشته و سالم می باشد. در برخی موارد بوی بد آمده از برنج بیشتر به علت رطوبت و نم گرفتن برنج می باشد. رطوبت علاوه بر بوی بد موجب رشد موجوداتی مانند شپشک برنج نیز بوده و مشکلات بسیاری به وجود خواهد آورد. پهن کردن برنج در مکانی تمیز، بدون نم و در مقابل تابش مستقیم نور آفتاب یکی از عواملی بوده که بوی بد برنج را از بین می برد. از سبزی های بو داری مانند نعنا، پونه و برگ بو در هنگام آبکش و یا دم کردن برنج کته استفاده نمایید. برنج را به تعداد دفعات بیشتری بشویید و نگران خراب شدن دانه های برنج نباشید.
در مقدار کم می توانید از هل، دارچین، سرکه و یا گل محمدی نیز استفاده نمایید. اما باید مراقب باشید تا طعم و یا عطر برنج را تحت تاثیر خود قرار ندهند. ریختن سرکه در آب برنج موقع جوشیدن، علاوه بر از بین بردن بوی شپشک برنج و نم، موجب سفید تر شدن دانه های برنج نیز می شود.
شپشک برنج در رخت خواب
بسیاری از افراد ظرف و یا کیسه های برنج خود را در کمد رخت خواب قرار میدهند. به همین علت شپشک برنج وارد رخت خواب ها نیز خواهد شد. در مرحله اول سعی کنید برنج را در ظرف های شیشه ای و با درب محکم قرار دهید. و اقداماتی مانند قرار دادن فلفل خشک در گوشه های کمد را نیز در صورت امکان انجام دهید. و اما اگر با رعایت تمام این موارد باز هم درگیر حشرات و شپشک برنج در کمد رخت خواب خود شدهاید اصلا نگران نباشید. رخت خواب خود از جمله تشک، ملافه و بالشت ها را در آورده و در مکانی تمیز مقابل نور آفتاب قرار دهید. شپشک برنج در این حالت از بین رفته و فرار میکند.
سوالات رایج | |
آیا شپشک برنج خطرناک است؟ | به گفته پزشکان،موجود زنده برنج هیچ خطری برای سلامتی ندارد و وجود آن داخل برنج سلامتی بدن را تهدید نمیکند. اما در صورت عدم رفع آن در طولانی مدت برنج را از بین می برد و آن برنج دیگر قابل استفاده نخواهد بود. |
بهترین راهکار برای پیشگیری از شپشک برنج چیست؟ | دو عامل اصلی که باعث رشد بهتر شپشک برنج می شود، گرما و رطوبت است. بنابراین سعی کنید برنج را در مکان خنک و خشک نگهداری کنید. |
شپشک برنج از چی بدش می آید؟ | روش های مختلفی برای به دام انداختن شپشک وجود دارد. یکی از عامل هایی که موجب میشود شپشک از برنج دست بردارد نور است. |
شپشک برنج از کجا می آید؟ | ممکن است در مراحل کاشت، داشت و برداشت و انبار کردن تخم این حشره داخل گیاه برنج وجود داشته باشد و در شرایط مناسب پا به دنیا برنج بگذارد. |
با برنج شپشک زده چکار کنیم؟ | روش های مختلفی وجود دارد که ساده ترین روش، پهن کردن برنج زیر نور آفتاب است. |
از بین بردن کرم برنج با میخک هم امکان پذیر هست؟ کرم برنج با شپشک فرق دارند؟
کرم برنج در واقع نوزاد شپشک برنج بوده و به آن تبدیل می شود. بله از بین بردن کرم برنج و یا شپشک برنج با میخک به راحتی انجام میشود. با قرار دادن مقداری میخک درون ظرف و یا کیسه برنج از ورود این موجودات جلوگیری میکنید. در واقع به شدت از میخک فراری هستند و تضاد دارند. برای اطمینان بیشتر مقداری میخک را درون قفسه و یا کابینت های خود قرار دهید تا حتی سمت این قسمت نیز نیایند.
شته برنج رو به چه صورت از بین ببریم؟ ممنون از اطلاعات خوبی که در اختیارمون میذارین.
شته برنج و یا همان شپشک برنج راه های بسیاری برای از بین رفتن دارند. همانطور که در مقاله اشاره شده می توانید برنج را در فریزر و یا مقابل نور آفتاب قرار دهید. استفاده از برگ بو، میخک، چیلی خشک شده، گوگرد، سیر و آب جوش نیز دیگر راه ها برای از بین بردن شته برنج میباشند.