بذر برنج چیست؟ بذر برنج دانه ای است که از کشت سال های قبل به دست می‌آید. کشاورزان مقداری بذر را به صورت شلتوک نگه می دارد تا در سال بعد از آن برای کاشت استفاده کنند. آیا فکر کرده اید یک دانه چگونه به صدها دانه دیگر تبدیل می شود؟ این معجزه تنها به یار خداوند و زحمت کشاورزان اتفاق می افتد. خلقت خداوند را می توان از تبدیل یک بذر کوچک به دانه های بی شمار برنج درک کرد و از نحوه کاشت و برداشت برنج به شوق آمد. البته گاهی اوقات هم به خاطر خرابی و عدم مرغوبیت بذر، کل محصول خراب می شود و برنج به دست آمده کیفیت ایده‌آل خود را نخواهد داشت.
پس به این نتیجه می رسیم انتخاب بذر در تهیه برنج با کیفیت بسیار تاثیر گذار است و کشاورزان باید در نحوه نگهداری بذر برای کاشت سال آینده توجه ویژه ای داشته باشند؛ طوری که دست هیچ حشره و جانوری به دست بذرها نرسد.
نحوه نگهداری برنج ایرانی ؛ گوهری با ارزش در سفره ایرانی
جوانه زدن جنین برنج
طریقه جوانه زدن بذر برنج چگونه است؟ آیا می دانستید قبل از کشت، باید بذرها جوانه بزنند؟ در ادامه با نحوه جوانه زدن بذر برنج آشنا می شوید:
اولین مرحله: در اولین قدم، مقدار زیادی محلول آب و نمک نیاز است تا شلتوک هایی که از پارسال نگهداری شده، داخل آب و نمک قرار گیرند. بذر های سبک تر روی آب قرار می‌گیرند و بذر های سنگین تر ته نشین می شوند.
دومین مرحله: با این کار به راحتی می توانید بذرهایی که به دردتان نمی خورد را جدا کنید و دور بیندازید. سپس بذرهای سنگین تر را با آب شسته و داخل گونی مناسب قرار دهید.
سومین مرحله: گونی ها داخل آب قرار می گیرند و برای چند روز در همین حالت باقی می مانند. بعد از خارج کردن گونی از داخل آب بذرها را روی زمین قرار داده و روی آنها پارچه نمدی می پوشانید.
چهارمین مرحله: جنین های کوچک برنج به مدت یک هفته در همین حالت باقی می مانند. کم کم مشاهده می کنید بذر های کوچک زیبای برنج جوانه زدند و آماده کاشت هستند.
جالب است بدانید کشاورزان برای کاشت برنج دو زمان مختلف را در نظر می گیرند. زمان اول، اوایل بهار است و زمان دوم بعد از برداشت کشت اول است. به همین دلیل، برنج ها ایرانی با نام کشت اول و دوم شناخته می شوند. برای این که از تفاوت های این دو نوع برنج مطلع شوید روی مقاله تفاوت برنج کشت اول و دوم کلیک کنید.
مشخصات کامل گیاه برنج؛ این دانه پرخاصیت
برنج گیاهی استوانه ای است که در قسمت‌های آن گره وجود دارد. ساقه برنج توخالی است و می تواند حدود ۶۰ الی ۲۰۰ سانتی متر قد داشته باشد. ساقه اصلی به ۴۵ ساقه فرعی منشعب می‌شود. برگ ها هم به صورت متناوب در دو ردیف ساقه قرار می‌گیرند که هماهنگی قرار گرفتن برگ ها بسیار جذاب و گیرا است. ظاهر گیاه برنج بسیار شبیه گندم است و مانند گندم دارای گل آذین خوشه می باشد. درون این گل ها دانه های برنج بسیار مرتب نشسته اند و خودنمایی می کنند.
1.بذر برنج یا همان شلتوک
شلتوک همان میوه گیاه برنج است که از نظر ظاهری بسیار شبیه گندم می باشد. داخل شلتوک، دانه برنج است با این تفاوت که یک پوشش چسبنده دور واحد دانه برنج را در بر می‌گیرد و شلتوک را تشکیل می‌دهد بنابراین شلتوک به چند قسمت پوستی، بیرونی، پوشش دانه و دانه سرشار از پروتئین تقسیم بندی می شود.
2.دانه برنج با ارزش ترین قسمت
دانه برنج از سه قسمت اصلی یعنی لایه سبوسی، جنین یا رویان آندوسپرم تشکیل می شود. لایه قرار گرفته روی آن دانه برنج را لایه سبوسی می گویند که خارجی ترین قسمت تشکیل می‌دهد. جنین بذر هم که با آن آشنا شدید، داخلی ترین قسمت برنج را تشکیل می دهد. لایه آندوسپرم هم زیر لایه سبوسی قرار دارد و بخش عمده دانه های برنج را تشکیل می دهد. این قسمت سرشار از نشاسته و مقدار کم پروتئین است و هرچقدر به مرکز آن نزدیک‌تر می‌شویم میزان پروتئین کاهش پیدا می کند.
3.جنین یا رویان بذر برنج
جنین یا رویان بذر برنج مهم ترین عامل برای ریشه در بذر است که بسیار کوچک است و در حفره کوچک متصل به قسمت پایین قرار گرفته. ارزش غذایی این قسمت بسیار بالاست و از ویتامین ها، تیامین و ریبوفلاوین برخوردار می باشد.
4.ریشه برنج
ریشه برنج با توجه به عوامل مختلفی مانند بافت خاک، میزان حاصلخیزی خاک و تهویه خاک در اندازه و شکل های مختلف رشد می کند. معمولا طول ریشه برنج حدود ۲۰ الی ۲۵ سانتیمتر است که از فیبر تشکیل می شود. اگر کمی دقت کنید ریشه های کوچک تری به نام ریشه چه به ریشه اصلی چسبیده اند که کل ریشه در گره های ساقه شکل می گیرند.
جالب است بدانید، ریشه برنج بر خلاف دیگر ریشه ها از یک بافت هدایت کننده هوا ایجاد می شود و رشد می کند.
5.تعداد برگ های برنج
همانطور که می دانید برگ ها عملیات فتوسنتز یا همان تنفس گیاه را انجام می دهند که از سلول های کلروفیل ساخته شدند و نور را به انرژی شیمیایی تبدیل می کنند. همچنین آنها ترکیبات آلی گرفته شده از طریق ریشه و ساقه را به سوخت تبدیل می کند. هر کدام از گره های ساقه دارای یک برگ است و ظاهر برگ ها کاملاً کشیده و دارای رگبرگ های موازی می باشد. دو طرف ساقه، برگ ها به صورت متناوب قرار دارندو
اندازه برگ های برنج از نظر طول، عرض و ضخامت زاویه با یکدیگر متفاوت هستند. اما به طور کلی، حدود ۵۰ الی ۶۰ سانتی متر طول و حدود ۱ الی ۲ سانتی متر عرض دارند.
6. بدنه توخالی با گره های توپر
ساقه برنج یک ساقه توخالی و صاف است که در برخی قسمت‌ها جدار سختی پیدا می‌کند. در قسمت های سخت، ساقه توپر است که آن گره می گویند. فاصله میان دو گره هم میان گره نام دارد. معمولاً برنج های زودرس دارای گره‌های کمتری هستند و طول ساقه شان حدود ۱۸۰ سانتی متر می باشد.
7.گل آذین برنج؛ زیباترین قسمت گیاه برنج
گل آذین ظاهر خوشه‌ای زیبایی دارد و از انشعابات فرعی تشکیل می‌شود. خوشه در بالاترین قسمت گیاه برنج حضور دارد و به عنوان اندام تولید مثل گیاه شناخته می شوند. هنگام به بالغ رسیدن سنبلچه ها دانه برنج شکل می گیرد و خوشه ها حالت خمیده پیدا می کنند.
حال ممکن این سوال برایتان پیش آید، این گیاه چگونه کاشت می شود؟ کاشت برنج در مناطق مختلف، متفاوت است. همچنین نوع کاشت هر برنج هم با دیگر فرق می کند. اما می توانید با کلیک روی مقاله طریقه کاشت انواع برنج ایرانی به طور کلی با نحوه کاشت آن ها آشنا شوید.
کشت باکیفت با کدام بذر؟
بهترین بذر برنج چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ اولین مرحله برای تولید برنج ایرانی با کیفیت، انتخاب بذر با کیفیت است. عوامل مختلف روی بدست آمدن بذر مناسب تاثیرگذار است؛ مانند نشا قوی، خاک حاصلخیز و مزرعه که عاری از هرگونه آفات و بیماری باشد.
چگونه بذر را برای سال آینده نگهداری کنیم؟
بذر برنج چیست؟ بذری که دانه های کشت سال قبل بدست می آید و برای سال آینده انبار می شود. این دانه باید در محل خشک و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود تا در زمان موعود خاصیت خود را از دست ندهد. همچنین به دور ماندن بذرها از هر گونه حشرات، پرندگان و جوندگان مثل موش بسیار مهم است. معمولاً خزانه بذر برنج محلی است که از زمینه کاشت به دور است یا در داخل زمین اصلی قرار دارد.
مقدار بذر برنج در هکتار چقدر است؟
کشاورزان برای استفاده درست مقدار بذر برنج در هکتار از سینی های نشاء استفاده می‌کنند/ سینی ها معمولاً در ابعاد ۳۰ در ۶۰ با ارتفاع ۳۰ سانتی متر طراحی می شود که ظاهر مشبک شکلی دارند. تعداد سینی نشاء برنج برای هر هکتار حدود ۱۸۰ الی ۲۰۰ می باشد.
البته فراموش نکنید مقدار بذر برنج در هکتار به شرایط خاک و مدیریت بستگی دارد و بین ۸۵ الی ۱۷۵ کیلوگرم متغیر است. معمولاً این میزان برای روش های بزهکاری هوایی بیشتر است. اما با کاهش مصرف بذر می توان درصد پروتئین برنج را افزایش داد. به طور کلی، انتخاب میزان بذر برای هر هکتار به عوامل مختلفی بستگی دارد و باید نکات مهم کشاورزی رعایت شود. مثلاً اگر میزان بذر زیاد باشد و در مقابل مقادیر زیاد کود را هم افزایش دهید احتمال خوابیدگی محصول به شدت افزایش می‌یابد و عملکرد شما از زمین به دلخواه تان نخواهد بود.
کلام آخر
بذر برنج چیست؟ این دانه اصلی‌ترین عامل برای کاشت برنج است. هرچقدر بذر برنج کیفیت بیشتری داشته باشد و در نگهداری آن حداکثر ترین تلاش انجام شود؛ مطمئنا شاهد برداشت برنج با کیفیتی خواهید بود. البته در این راه عوامل مختلفی شامل خاک حاصلخیز، آبیاری، حذف آفت های گیاه دخیل هستند.
