در این مطلب قصد ارائه توضیحاتی در رابطه با برنج راتون داریم. همانطور که می‌دانید، تغذیه از بخش‌هاى اصلی و اجتناب ناپذیر زندگى روزمره افراد جامعه مى‌باشد. طبیعتاً نوع تغذیه به جهت تاثیر بسزاى آن در سلامتى انسان داراى اهمیت فراوانى است. یکى از اقلام مهم و پر مصرف در سبد غذایی خانواده هاى ایرانى برنج است. برنج راتون دارای ارزش غذایی بالایی است. این برنج از نظر پخت، دارای کیفیت بالایی است.
بیشتر افراد این قلم کالا را محصول استان‌هاى شمالی بالاخص گیلان و مازندران تصور می‌کنند. اما باید گفت کشت برنج مختص استانهای شمالی نیست. بلکه برنج در استان‌هایی مانند اصفهان، خوزستان، ایلام، فارس ، خراسان رضوى و…. کشت و عرضه می‌گردد. ولیکن به جهت نوع آب و هواى مناطق شمالی ایران و فراوانى آب در این مناطق، میزان تولید و عرضه بیشترى امکان پذیر است. همچنین کیفیت برنج راتون شمال کشور بسیار بالاتر از استان های دیگر میباشد. اولین رقم برنج معرفى شده در کشور، فیروزکنده نام دارد که مربوط به سال ١٣۴۵ است. تا چندین سال به عنوان رقم اصلاح شده در مازندران مورد کشت قرار می‌گرفت. به مرور زمان و با توسعه مراکز تحقیقاتى و پژوهشی برنج، ارقام دیگرى به شالیکاران عرضه گردید. در حال حاضر ارقام مشهور برنج در بازار هاشمی، علی کاظمی، کوهسار، فجر، صدری، دم سیاه، طارم و… هستند.
اگر قصد خرید برنج راتون دارید. اما نمی‌دانید چطور باید این برنج را از برنج معمولی تشخیص دهید، باید به این نکته توجه داشته باشید که این برنج به کمک عطر و رنگ آن، قابل تشخیص است. برنج راتون نسبت به برنج معمولی، رنگ تیره‌تری دارد. از نظر عطر برنج باید گفت، عطر این برنج در مقایسه با برنج معمولی بیشتر میباشد. قیمت این برنج به دلیل اینکه در مقایسه با تقاضا، تولید کمتری دارد نسبت به سایر انواع برنج گران‌تر است. همچنین تولید این برنج دشوار تر است. با توجه به اینکه تشخیص این برنج از سایر انواع برنج کار مشکلی است، متاسفانه بعضی از فروشندگان، سایر برنج‌ها را به عنوان راتون معرفی می‌کنند. لذا توصیه می‌کنیم برای خرید برنج راتون حتما به فروشگاه‌های حضوری و یا فروشگاه آنلاین معتبر مراجعه کنید.
کشت برنج راتون
در خرید برنج پس از شناخت ارقام برنج، باید نسبت به نوع کشت آن اطلاعات کافى داشت. برنج در سه نوع کشت اول، کشت دوم و راتون تولید و عرضه می‌گردد. در ادامه مطلب به ارائه توضیحاتی در رابطه با برنج راتون و نحوه کشت آن می‌پردازیم.
رتونینگ روشی عملی براى افزایش تولید در واحد سطح و زمان است، که پس از برداشت اولیه و اصلی برنج آوری و برداشت می‌شود. در رابطه با تاریخچه این برنج باید گفت، در سال ١٩٨۶ میلادی به منظور آموزش روش راتونینگ یک کارگاه آموزشی در بنگالور هند زیر نظر موسسه تحقیقات بین المللی برنج ( IRRI ) و انجمن محققان کشاورزى هند و دانشگاه علوم کشاورزى بانگالور هند تشکیل شد. در این کارگاه به بررسی چشم انداز اقتصادی راتونینگ پرداخته شد. در این کارگاه آموزشی پس از ارزیابی آزمایشات مختلف و اعمال مدیریت مناسب به این نتیجه رسیدند که رتونینگ می‌تواند تاثیر زیادی در افزایش تولید داشته باشد.
در دهه هاى اخیر و با توسعه ى دانش کشاورزى، راتونینگ در اغلب کشور‌هاى برنج‌خیز نظیر چین و آمریکا و برزیل و هند و ماداگاسکار و فیلیپین و برمه و بنگلادش و ایران در سطح گسترده اى مورد توجه و استفاده قرار گرفته است. راتون در استانهای شمالی با اسامى ؛ شاه بج، شی ورز، ورزازاکى و دونوج و جِکِل شناخته می‌شود. راتون نسبت به سایر کشت‌هاى دوم برنج، راحت‌تر و کارامد‌تر است. طبق آمار سازمان جهاد کشاورزى در استان گیلان، سطح زیر کشت گیاه برنج راتون نسبت به سایر گیاهان مانند کلزا، ترب، شبدر بیشتر است.
شیوه راتون نوع دیگرى از زراعت پشت سر هم محسوب می‌شود و با مدیریت صحیح پتانسیل خوبی براى افزایش محصول برنج است. کاشت برنج راتون می‌تواند شیوه مناسبی براى جبران کاهش تولید برنج باشد. از طرفی به جهت زحمت کمتر و هزینه کمتر، شالیکاران بسیارى ترغیب به انجام این روش شده اند. ضمن اینکه کیفیت محصول بدست آمده از شیوه راتون بسیار مرغوب‌تر از محصول اصلی میباشد. این روش باعث جبران کمبود برنج سفید شده و در سال‌هاى اخیر در مناطق شمالی خصوصاً مازندران و گیلان مورد توجه شالیکاران قرار گرفته است.
نحوه رویش برنج راتون
نحوه رویش برنج راتون به این شکل است که پس از برداشت اول در زمان درست آن (ماههاى مرداد و شهریور) بگونه اى که به گیاه اصلی آسیبی وارد نشود و ذخیره مواد هیدروکربنی آن به میزان کافی باشد، شالیکار ساقه‌های شلتوک را می‌برد. در نهایت یک فرصت یک تا دو هفته‌اى به ساقه نشاء می‌دهد. در این حالت ساقه‌هاى برنج شروع به جوانه زدن مجدد می‌کند. پس از گذشت مدت زمان ۵٠ تا ۶٠ روزه برنج راتون آماده برداشت می‌شود. میزان محصول راتون تقریباً یک دهم محصول اصلی است. در روش راتون از ارقام هاشمی و طارم و دم سیاه بیشتر استفاده می‌شود. شیوه راتون در مناطق مختلف به نسبت شرایط آب و هوایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کشت برنج راتون بین استفاده از کود و سموم کشاورزی با مرحله برداشت برنج، فاصله مناسبی وجود دارد. این فاصله باعث می‌شود، که هیچ سمی در برنج باقی نمانده و در نهایت برنج سالم به مصرف کننده عرضه شود.
نکات مهم در خرید انواع برنج از جمله برنج راتون
در ادامه به نکاتی که در هنگام خرید هر نوع برنجی از جمله برنج راتون، باید در نظر داشته باشید، می‌پردازیم.
- از نظر ظاهری توجه کنید که دانه‌های برنج کاملا یکدست باشند. یک مشت از برنج را کف دست خود بریزید و دقت کنید که دانه‌های آن ریز و درشت نباشد.
- برنج کهنه‌تر در مقایسه با برنج تازه، بهتر ری کرده و حجم پیدا می‌کند. برای تشخیص برنج کهنه از برنج تازه، دانه‌ای از برنج را زیر دندان تست کنید. اگر سفت و محکم بود، برنج کهنه میباشد.
- در هنگام خرید برنج کهنه توجه کنید که تمام دانه‌های برنج به یک اندازه تیره باشند.
- نکته بسیار مهم، این است که از فروشگاه‌های معتبر برنج تهیه کنید.
- در هنگام خرید توجه داشته باشید که برنج دارای آفت نباشد.
بعد از خرید برنج نیز نکاتی را رعایت کنید. حتما برنج را در مکان خشکی که دارای رطوبت نباشد نگهداری کنید. برنج نیز مانند بسیاری از مواد غذایی دیگر، باید دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود. اگر قصد دارید برای نگهداری برنج به مدت طولانی، از روش های نگهداری برنج استفاده کنید.
طبق تجربه من، برنج راتون بهترین برنج برای پخت می باشد مخصوصا بر ای مهمان.
درود من 5ماه پیش برنج راتون تهیه کردم عطرش عالیه ولی پختش بعد دم کشیدن انگار یه لایه سفت رو برنجم میبنده و لایه زیرتر به شفتگی میخوره میخواستم بدونم پختش قلق خاصی داره؟ آیا نیاز به خیس کردن یک یا دو ساعته نداره؟ یعنی تا خیسش میکنم باید روی شعله بزارمش؟ لطفا اگر دوستان اطلاعاتی در مورد پختش دارن اعلام کنن. سپاس