برنج یکی از محبوب ترین غلات در تمام جهان است که کاشت آن رسم و رسوم مربوط به خود را دارد. در ایران نیز این محصول جزء جدایی ناپذیر از سفره مردم است. برنج از جمله محصولاتی است که برای رشد و جوانه زدن به شرایط محیطی خاصی احتیاج دارد. این غله در آب و هوایی مرطوب و پرباران کشت می شود. برای اینکه محصول برنج از کیفیت و مرغوبیت بالایی برخوردار باشد، توجه به زمان کاشت و برداشت آن بسیار بااهمیت است. شاید برای شما نیز جالب باشد که بدانید مراحل کشت برنج در شمال چیست و بهترین زمان برای شروع کشت یک برنج مرغوب چه ماهی است. برای پاسخ به این سوال، در ادامه با ما همراه باشید.

مراحل کاشت، داشت و برداشت برنج

تولید برنج به طور کلی از سه مرحله اصلی کاشت، داشت و برداشت تشکیل شده که این مراحل باتوجه به زمان بندی مناسب توسط کشاورز انجام می شود. مراحل کشت برنج در شمال شامل موارد زیر می باشد.

کاشت برنج

آماده نمودن بذر برنج

کاشت برنج اولین قدم برای بهره برداری از آن است. کشاورزان شمال ایران برای آماده کردن بذر برنج از روش های مختلفی استفاده میکنند. یکی از روش ها بدین صورت است که در ابتدا شالیکار بذری مناسب و باکیفیت را انتخاب می کند. سپس 3 تا 4 کیلو نمک را در 18 لیتر آب حل کرده و بذرهای برنج را در آن میریزد. بذرها و دانه های سنگین را که در ته ظرف جمع شدند جدا کرده و برای جوانه زدن آماده می کنند.

برای جوانه زدن، بذرها را درون کیسه ریخته و در داخل ظرفی پر از آب قرار می دهد. به مدت 2-3 روز بذرها در این وضعیت قرار دارند و شالیکار هر روز آب ظرف را چک می کند تا در صورت لزوم آب اضافه نماید. بعد از گذشت این مدت بذرها را روی حصیر پهن می کند. با توجه به دما هوا بین 3 تا 7 روز زمان لازم است تا بذرها جوانه بزند.

لازم به ذکر است میزان آب و نمک یا مواد دیگر با توجه به میزان بذر تعیین می گردد.

آماده سازی زمین خزانه

در مرحله دوم زمین خزانه و زمین اصلی آماده می شود. زمین خزانه بخشی از زمین است که ابعادی به طول 20 متر و عرض 2 متر دارد و برای رشد جوانه ها آماده می شود. انتخاب ابعاد خزانه برنج (به زبان محلی مازندرانی “تیم جار”) در بین کشاورزان متفاوت می باشد. زمین خزانه باید دارای شرایط خاصی باشد که عبارتند از: زهکشی مناسب، ورودی آب مستقل، نورگیر مناسب، عاری از هرگونه علف هرز و آفت.

بعد از آماده سازی زمین خزانه نوبت آماده کردن زمین اصلی است که شامل 3 مرحله شخم زنی می باشد. شخم زنی اول 3 هفته قبل از نشاکاری، شخم زنی دوم 2 هفته قبل از نشا به منظور گل گردنه و شخم زنی سوم به منظور صاف کردن سطح زمین شالی به همراه پادلینگ انجام می شود. البته غیر از این سه مرحله کشاورزان در فصل زمستان نیز یک بار زمین را شخم میزنند.

پس از طی این مراحل ابتدا بذرهای جوانه زده را در زمین خزانه می ریزند و برای جلوگیری از سرمازدگی روی آن را با نایلون می پوشانند. آماده کردن خزانه برنج و نگهداری خزانه برای رشد بذر یکی از فنی ترین و مهم ترین مراحل کشاورزی می باشد. این مرحله با تجربه و مشورت بین کشاورزان به نتیجه مطلوب می رسد. بعد از اینکه بذرها به حد کافی رشد کرد، نشا را به زمین اصلی منتقل می کنند.

چند نکته در مورد کاشت برنج

در صورتیکه بذرها درون خزانه دچار آفت شوند، باید آن ها را با سمومی مثل آفت بلاست و لکه قهوه ای آفت زدایی کرد.
قبل از انتقال نشا به زمین اصلی باید PH خاک کنترل شود. اگر بالا بود باید از گوگرد استفاده کرد. بعد از تنظیمPHخاک، نشا را به میزان 2 الی 3 سانتی متر در عمق زمین اصلی قرار می دهند.
برای بذر اصلاح شده یک یا 2 عدد و برای نشا برنج محلی 2 تا 4 عدد بذر را در هر کوپه قرار می دهند. فاصله استاندارد برای هر کوپه در برنج اصلاح شده 25*25 و در برنج محلی 20*20 می باشد. مراحل کاشت و داشت بیشترین تاثیر را در کیفیت محصول نهایی دارند.

داشت برنج

بعد از اینکه نشا به زمین اصلی انتقال یافت باید به مدت یک ماه به صورت غرقابی آبیاری انجام شود. بعد از این مدت آبیاری به صورت تناوبی انجام شده و اقدامات لازم برای مبارزه با علف های هرز نیز شروع می شود. مهم ترین اقدام برای مبارزه با علف هرز وجین کاری به صورت دستی یا دستگاهی می باشد. روش دستگاهی در صورتی استفاده می شود که نشا به صورت دستگاهی انجام شده باشد. وجین کاری علاوه بر از بین بردن علف های هرز باعث تنفس طبیعی گل شده و موجب رشد هر چه بیشتر نشای برنج می شود.

اقدامات دیگر غیر از وجین کاری برای مبارزه با علف هرز شامل 2 روش است.

روش بیولوژیک که طی آن جوجه اردک ها را در شالیزار رها می کنند، روش اول این مبارزه است. این روش بصورت بسیار محدود استفاده می شود.
استفاده از سموم شیمیایی مثل تاپ استار، سان رایس پلاس و… نیز راه حل دوم برای از بین بردن علف های هرز می باشد.

در مرحله داشت کشاورزان از کود های طبیعی و شیمیایی هم استفاده می کنند که باعث برداشت محصولی بهتر و عاری از آفات می گردد. لازم به ذکر است زمان استفاده از کود و سم شیمیایی تا برداشت برنج زمان قابل ملاحظه ای می باشد. طبق نظر کارشناسان این مواد بصورت طبیعی از شالی و برنج خارج می شوند.

برداشت برنج

کم کم با فرارسیدن زمان برداشت عملیات آبیاری زمین قطع می گردد تا زمین شالی خشک شود. البته زمان برداشت برنج به عواملی مثل نوع برنج، منطقه تحت کشت، نوع خاک، دوره رشد و شرایط آب و هوایی بستگی دارد. مشورت با یک کارشناس خبره نیز می تواند در تشخیص زمان مناسب برداشت بسیار موثر باشد. بعد از خشک شدن زمین، برداشت محصول به 2 صورت دستی و با استفاده از کمباین انجام می شود.

چند نکته در مورد کاشت برنج

در صورتیکه بذرها درون خزانه دچار آفت شوند، باید آن ها را با سمومی مثل آفت بلاست و لکه قهوه ای آفت زدایی کرد.
قبل از انتقال نشا به زمین اصلی باید PH خاک کنترل شود. اگر بالا بود باید از گوگرد استفاده کرد. بعد از تنظیمPHخاک، نشا را به میزان 2 الی 3 سانتی متر در عمق زمین اصلی قرار می دهند.
برای بذر اصلاح شده یک یا 2 عدد و برای نشا برنج محلی 2 تا 4 عدد بذر را در هر کوپه قرار می دهند. فاصله استاندارد برای هر کوپه در برنج اصلاح شده 25*25 و در برنج محلی 20*20 می باشد. مراحل کاشت و داشت بیشترین تاثیر را در کیفیت محصول نهایی دارند.

داشت برنج

روش بیولوژیک که طی آن جوجه اردک ها را در شالیزار رها می کنند، روش اول این مبارزه است.
استفاده از سموم شیمیایی مثل تاپ استار، سان رایس پلاس و… نیز راه حل دوم برای از بین بردن علف های هرز می باشد.

در مرحله داشت برنج شالیکار عملیات وجین کاری را به صورت دستی نیز انجام می دهد.

برداشت برنج

حتما مشاهده فرمایید >>>> مشاهده قیمت و خرید برنج ایرانی

برنج کشت دوم

زمان کاشت، داشت و برداشت برنج کشت دوم در فصل تابستان است و به دلیل گرمای زیاد عملیات آبیاری زمین به دفعات بیشتری تکرار خواهد شد. کشت دوم برنج در استان مازندران رایج تر است. کشت دوم در ماه مرداد و بلافاصله بعد از برداشت کشت اول انجام می شود و تا اواسط فصل پاییز به طول می انجامد.

روشن است که ری و عطر و طعم کشت دوم به مراتب بیشتر از محصول برنج کشت اول می باشد.

مشاهده قیمت و خرید برنج کشت دوم