برنج فجر و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن
یکی از بهترین و خوش‌قیمت‌ترین برنج‌های ایرانی که با افزایش قیمت برنج طی چند سال گذشته محبوبیت زیادی پیدا کرد، برنج فجر بود. این برنج تراریخته پرمصرف، طی انجام آزمایشات مختلف روی ژنتیک برنج‌های باکیفیت به‌دست آمده و به‌دلیل قیمت مناسب در اکثر رستوران‌ها طبخ می‌شود. امکان کشت این برنج در مناطق مختلف (کوهستانی و سرد) موجب فراوانی آن در بازار شده است؛ تا جایی که قیمت برنج فجر درجه یک نسبت به برنج‌های باکیفیت بازار به‌قدر قابل توجهی کمتر و کیفیت آن نسبت به برنج‌های خارجی و برخی از برنج‌های ایرانی بالاتر است.
ویژگی‌های ظاهری برنج فجر
در نگاه اول چیزی که توجهمان را جلب می‌کند ظاهر خنجر مانند این برنج است. یکی از دو سر این برنج سوزنی و از بخش بالایی باریک‌تر است. هر دانه به طور متوسط ۸ میلی‌متر قد دارد و این عدد بعد از پخت به ۱۱ میلی‌متر هم می‌رسد. دانه‌های آن روغنی و سفید مایل به کرم هستند و به‌عنوان یک برنج خوشپخت ایرانی، محبوبیت فوق‌العاده زیادی بین خانواده‌های ایرانی یافته است.
تشخیص برنج فجر از برنج‌های خارجی
فکر می‌کنید بهترین راه تشخیص برنج فجر چیست؟ کلید تشخیص آن از نمونه‌های مشابه خارجی یا سایر برنج‌های ایرانی، شناخت کامل ویژگی‌های ظاهری این برنج است که در بخش قبل بیان کردیم. عطر برنج فجر (از نوع سرد ۹۰ روزه) به‌مراتب بیشتر و دل‌پذیرتر از انواع برنج‌های خارجی یا برخی برنج‌های ایرانی مثل شیرودی است.
در مقایسه با برنج طارم، هر دوی این برنج‌ها عطری محسوب می‌شوند و تفاوت چندانی در طعم ندارند. با این حال قد برنج طارم محلی در مقایسه با برنج فجر به‌مراتب کشیده‌تر و ری آن بیشتر است. اما در نهایت وجه تمایز آنها کم‌بودن قیمت درجه یک فجر نسبت به نمونه‌های باکیفیت مشابه است.
زمان کاشت و برداشت برنج فجر
اما ببینیم بهترین زمان کاشت آن در شمال چه دوره‌ای از سال است. هر ساله در دهه دوم فروردین بذرپاشی می‌شود و دهه سوم اردیبهشت ماه نشاکاری آن انجام می‌شود. زمان برداشت برنج فجر نهایتا تا مرداد ماه است و از آنجا که جزو برنج‌های دیررس محسوب می‌شود، امکان برداشت کشت دوم آن وجود ندارد.
انواع برنج فجر چیست؟
یکی از دردسرهای خریداران هنگام خرید، اسم‌های گوناگونی است که از فروشندگان بازار می‌شنوند؛ در حالی که برنج فجر تنها یک گونه دارد که در دو مدل ۷۰ روزه و ۹۰ روزه وارد بازار می‌شود. برنج ۷۰ روز عطروبوی متوسط دارد؛ اما برنج ۹۰ روزه کاملا معطر است و با انواع برنج معطر ایرانی رقابت می‌کند. از طرفی برخی از فروشندگان برنج‌های شکسته و سالم را جدا از هم، در قالب برنج سرلاشه یا برنج سالم می‌فروشند و نام‌های متفاوتی برای آنها می‌گذارند.
برنج فجر شمال چه عطر و بویی دارد؟
اگرچه قیمت فجر درجه یک به‌مراتب کمتر از برنج‌های محلی و مرغوب ایرانی است، عطروبوی منحصربه‌فرد از مهم‌ترین ویژگی‌های این برنج است که طی چند سال گذشته، با آزمایش‌های فراوان روی این برنج تراریخته، به‌مراتب بهتر از قبل شده است. درحال‌حاضر نوع ۹۰ روزه این برنج (بذرهای آن بعد از مدت‌زمان طولانی‌تر برداشت می‌شوند) عطر فوق‌العاده خوبی دارد و با برنج خوش عطر‌و‌طعمی مثل طارم رقابت می‌کند.
بهترین شرایط نگهداری برنج فجر چیست؟
برای جلوگیری از حمله حشرات مختلف به برنج لازم است چند نکته را در نظر بگیرید. اولین و مهم‌ترین مسئله «خرید به‌قدر نیاز» است. یعنی به میزان مصرف خرید کنید و حتی‌الامکان از نگهداری این برنج (یا هر برنج دیگر) برای چند سال خودداری کنید.
دانه‌های برنج را در ظروف شیشه‌ای، فلزی یا ظروف مخصوص نگهداری برنج نگه دارید که کاملا دربسته باشند و امکان نفوذ رطوبت را به حداقل برسانند. کیسه‌ها و ظرف‌های برنج را ترجیحا بالاتر از سطح زمین نگه دارید تا دسترسی جوندگان و حشرات سخت‌تر و امکان نفوذ رطوبت کمتر شود.
قیمت برنج فجر درجه یک چقدر است؟
اما ببینیم میانگین قیمت آن چیست؟ با یک مقایسه ساده، قیمت برنج فجر با وجود کارایی و کیفیت عالی، به‌قدری نسبت به برنج‌های مرغوب ایرانی مناسب است که می‌تواند عضو ثابت سبد خانواده‌های ایرانی باشد. به‌طور کلی عوامل مختلفی وجود دارند که بر قیمت نهایی این برنج پرمحصول تاثیر می‌گذارند. عواملی مثل کیفیت برنج، منطقه کاشت، میزان خرید و … همگی می‌توانند از جمله عوامل موثر بر کم و زیاد شدن قیمت این برنج در بازار ایران باشند. اما به‌طور میانگین فجر شمال جزو برنج‌های قیمت متوسط و حتی برنج ایرانی ارزان به شمار می‌رود.
بهترین روش پخت برنج فجر چیست؟
این برنج را به هر دو روش کته و آبکشی امکان پخت دارد و نتیجه هر دو نوع پخت، عالی از آب درمی‌آید. برای طبخ به‌صورت کته، برنج شسته و نمک‌زده را با آب جوش (یک بند انگشت آب روی برنج) روی حرارت بگذارید و شعله را روی متوسط تنظیم کنید تا آب اضافه بخار شود و برنج دم بکشد. این روش پخت، مواد معدنی و خاصیت برنج را به‌طور کامل حفظ می‌کند.
اما در روش آبکشی، برنج خیس‌خورده و نمک‌زده را همراه با آب روی درجه حرارت زیاد بجوشانید تا نیم‌پز و اصطلاحا دندان‌گیر شود. سپس برنج را آبکشی کنید و این‌بار بدون آب روی حرارت بگذارید تا کاملا دم شود.
خرید برنج فجر شمال؛ سالم و درجه‌یک
مقاومت عالی این برنج در برابر آفات، نیاز به مصرف سموم را به حداقل می‌رساند. به همین خاطر فجر شمال در ردیف سالم‌ترین برنج‌های ایرانی قرار می‌گیرد و با توجه به پروسه کاشت و برداشت کم‌زحمت‌تر، قیمت درجه یک آن نسبت به سایر برنج‌ها مناسب‌تر است.
البته با وجود احتمال بسیار کم حمله آفات و مقاومت عالی این برنج در برابر انواع آفت‌ها، چنانچه اصول کاشت و برداشت به‌درستی اجرا نشود، نمی‌توان انتظار محصول باکیفیتی داشت. بنابراین توصیه می‌کنیم برای خرید برنج فجر باکیفیت و اعلای ایرانی، حتما سراغ فروشندگان معتبر و خوش‌نام بروید که از کیفیت بالای محصولات آنها اطمینان داشته باشید.
خرید نمونه‌های مشابه و هم‌رده برنج فجر
درحال‌حاضر برنج شیرودی و برنج ندا مشابه‌ترین محصولات به برنج فجرند که در بازار ایران یافت می‌شوند و به‌لطف کیفیت و طعم مطلوب، طرفداران بسیار زیادی دارند. جدای اینکه هرسه تراریخته و اصلاح ژنتیک محسوب می‌شوند، خاصیت عطری همه آنها در سطح متوسط، رنگ دانه‌ها سفید مایل به کرم و کیفیت آنها ممتاز بوده و دانه‌های بلند شمشیری دارند.
همچنین اگر به‌دنبال عطر و پخت بهتری هستید و می‌خواهید عطر برنج هنگام پخت در خانه بپیچد، برنج طارم محلی فریدونکنار را با مناسب‌ترین قیمت تهیه کنید.
