برنج بوجار شده یا بوجاری برنج چیست؟

اگر به دنبال تهیه برنج مرغوب برای خانه و یا فروش آن در فروشگاه خود هستید، باید با اصطلاحات مربوط به برنج و فرآوری آن، کاملاً آشنا باشید تا بتوانید کیفیت دانه‌ها را به خوبی تشخیص دهید. یکی از این اصطلاحات، برنج بوجار شده است که در این مقاله به طور کامل برای شما توضیح خواهیم داد.

بوجار به چه معنی است؟

اگر به لغت‌نامه دهخدا برای جستجوی معنی این واژه سری بزنید، خواهید دید که بوجار به شخصی اطلاق می‌شود که شغلش پاک کردن خار و خاشاک از انواع غلات و حبوبات است. بوجار کردن در واقع همان غربالگری است. این کار نه تنها به پاک کردن برنج و انواع مواد غذایی دیگر اطلاق می‌شود، بلکه به جداسازی یا بهتر بگوییم خالص سازی انواع برنج اشاره دارد.

بوجار کردن برنج به دو نوع کلی تقسیم می‌شود:

1- پاکسازی برنج از ضایعات پس از برداشت 2- جدا کردن برنج‌های شکسته از برنج‌های سالم

روش های سنتی برای تهیه برنج بوجاری شده

حتما بارها در عکس‌ها یا ویدئو‌ها دیده‌اید که درمزرعه‌های برنج، کشاورزان سینی‌ها یا الک‌های بزرگی به دست می‌گیرند و دانه‌های داخل آن‌ها را تکان داده و به سمت بالا پرتاب می‌کنند. این کار همان عمل بوجاری کردن برنج است. معمولا اگر برای این کار از الک استفاده شود، به قصد جداسازی برنج‌هایی که از نظر اندازه با هم متفاوت اند انجام می‌گیرد. زیرا توری‌های این غربال‌ها دارای اندازه‌های مختلف است. برنج‌های شکسته را از سوراخ‌های خود رد می‌کند و برنج‌های سالم را باقی می‌گذارد. به این الک‌ها پرویزن گفته می‌شده است.

همچنین یک روش سنتی دیگر این بوده است که مجصول را با یک چنگک برداشته و در مقابل باد قرار می‌دادند تا باد ذرات سبک‌تر مانند کاه و ساقه‌های خشک شده را از دانه‌ها جدا کند.

بوجاری کردن برنج

در مقاله‌ای با نام تبدیل شالی به برنج برایتان توضیح دادیم که برنج از زمان برداشت تا رسیدن به دست مشتری چه مراحلی را طی می‌کند. درمرحله آخر اکثر کارخانه‌ها محصول نهایی را از نظر اندازه بررسی و آن‌ها را بر همین اساس از هم تفکیک می‌کنند.

مسئله این است که گاهی دانه‌ها حتی بعد از مراحل جداسازی، همچنان اشکالاتی دارند که باعث بی‌کیفیت شدن محصول نهایی خواهد شد. این مشکلات، شامل بذرهای خراب، دانه‌های بسیار ریز یا ضایعات دیگری است که محصول را از حالت یک‌دست و خالص در می‌آورد. برای این کار، چندین بار دیگر برنج‌ها توسط کارگران پاک شده و به اصطلاح دست چین می‌شوند و در صورت نیاز برای بوجاری مجدد وارد دستگاه شده و سپس بسته‌بندی می‌شوند.

انواع برنج بوجاری شده

پس از تبدیل شالی به برنج سفید، هنوز مقداری از دانه‌های برنج خرد شده باقی می‌مانند و آخر حدود ۱۰ الی ۲۰ درصد از محصول را، برنج نیم دانه یا شکسته تشکیل می‌دهد. با بررسی متخصصان برنج، تشخیص داده می‌شود که برنج‌ها به چه صورت، وارد دستگاه‌های صنعتی بوجاری کردن برنج شوند. مثلاً در صورت کم بودن درصد برنج‌های شکسته، غربالگری با مراحل کمتری انجام خواهد شد. این کار توسط تنظیم سرعت دستگاه‌ها میسر است. هرچه تعداد مراحل الک کردن یا همان غربالگری بیشتر باشد، محصول نهایی خالص‌تر و قیمت آن بیشتر خواهد بود؛ زیرا تمامی دانه‌ها هم اندازه‌تر و شکیل‌تر می‌باشند.

برنج‌های الک شده، به دو دسته تقسیم می‌شوند. در صورتی که سرعت دستگاه بوجاری طوری باشد که در محصول نهایی، درصد کمی برنج نیم‌دانه باقی بماند، اصطلاحاً به آن برنج یک الک گفته می‌شود و اگر سرعت به نحوی باشد که برنج شکسته، به طور کامل از محصول نهایی زدوده شود، برنج دو الک نامیده می‌شود.

به برنجی که چنین مراحلی را طی نکرده است و دانه‌های ریز و درشت آن مخلوط می‌باشند، برنج بوجار نشده گفته می‌شود.

سلیقه مشتری در انتخاب برنج

حقیقت این است که برای اکثر افراد اهمیتی ندارد که برنج خریداری شده کاملاً یک شکل و دارای دانه‌های هم‌اندازه باشد.
اما برای برخی بسیار مهم است که هنگام پخت، برنج بافت و شکل قابل قبولی داشته باشد؛ بنابراین این افراد حتماً باید برنج بوجاری شده و ترجیحاً از نوع دو الک خریداری نمایند.
همچنین انواع دیگری از مخلوط نیم‌دانه و برنج کامل موجود است که در میان آن‌ها، می‌توان به برنج سرلاشه اشاره کرد. این برنج ظاهر تقریباً مناسبی دارد اما با کمی برنج شکسته مخلوط شده است. طبیعتاً انتخاب برنج سرلاشه برای مصرف روزانه، بسیار مقرون به صرفه است.

انواع دستگاه های بوجاری کردن برنج

برای تهیه برنج بوجار شده، دستگاه‌های متنوع و گسترده‌ای در بازار موجود است. به خصوص در حوزه دستگاه‌های صنعتی، خلاقیت‌های بسیاری صورت گرفته است که کارخانه‌داران طبق نیاز و نحوه کار خود آن‌ها را خریداری می‌کنند.

دستگاه های خانگی

جالب است بدانید که حتی می‌توانید دستگاه‌های بوجاری خانگی را تهیه کرده و در خانه، ناخالصی‌ها را پاک و علاوه بر آن، برنج را بر اساس اندازه‌های مشخص جداسازی کنید. دستگاه‌های خانگی در ابتدا به کمک فن، خار و خاشاک و ضایعات را از محصول جدا کرده و در مراحل بعدی توسط ویبراتور، آن‌ها را از لحاظ سایز تقسیم بندی می‌کنند.

دستگاه های صنعتی

همچنین در کارخانه‌های شالیکوبی، می‌توان انواع مختلفی از دستگاه‌های بوجاری صنعتی را یافت. برای غلات یا حبوبات مختلف، دستگاه‌های جداگانه‌ای وجود دارد. مثلاً دستگاه بوجاری گندم یا کنجد، در اکثر مواقع، با دستگاه بوجاری برنج متفاوت است.
اما همه آن‌ها کارکرد و مراحل تقریباً یکسانی دارند. همچنین بیشتر آن‌ها دارای چهار خروجی می‌باشند که به ترتیب، به آن‌ها اشاره می‌کنیم. خروجی اول، برنج‌های شکسته شده را از مخلوط جدا می‌کند. همچنین گرد و خاک و ضایعات برنج، از خروجی دوم خارج می‌شود. خروجی سوم، مخصوص دانه‌های کاملاً سالم است و خروجی چهارم، برنج‌های سر شکسته را از خود بیرون می‌راند.
اگر نیازمند خرید دستگاه صنعتی بوجاری برنج هستید، باید به چهار مولفه اصلی که شامل ظرفیت، حجم دستگاه، چند کاره بودن و مکانیکی یا لیزری بودن دقت کنید.

سخن آخر

برای خریدارانی که در تشخیص برنج متخصص نیستند، بسیار پیش می‌آید که فریب برخی فروشندگان متقلب را بخورند و برنج ناخالص و نامرغوب تهیه کنند.
سایت کاویش همواره سعی در این داشته است که صادقانه و با ارائه بهترین خدمات، رضایت مشتریان را جلب کند. بنابراین می‌توانید با اطمینان خاطر، اقدام به خرید محصولات غذایی از طریق سایت کاویش نمایید.